Giới thiệu
Cuốn sách này ghi lại cuộc đời đầy táo bạo và phiêu lưu của Steve Jobs, một doanh nhân đầy óc sáng tạo và là nhà sáng lập quái gở của Apple. Khắc họa lại những trải nghiệm từ thuở ban đầu của Jobs với tinh thần và khát vọng vươn tới đỉnh cao thành một biểu tượng công nghệ phổ biến trên toàn thế giới, Steve Jobs miêu tả chặng đường kinh doanh thành công cũng như những cuộc chiến mà ông phải đối đầu trên suốt cuộc hành trình của mình.
Cuốn sách này dành cho:
- Bất cứ ai tò mò về cuộc đời đầy thú vị của Steve Jobs;
- Bất cứ ai tò mò về việc làm sao Apple có thể đạt được thành công to lớn như bây giờ;
- Bất cứ ai được truyền cảm hứng từ người đã tạo nên đế chế công nghệ Apple khổng lồ hiện nay.
Về tác giả:
Walter Isaacson là một nhà văn và nhà viết tiểu sử người Mỹ. Ông ấy là một trong những nhà biên tập đầu tiên của tạp chí TIME và cũng là chủ tịch và CEO của mạng lưới tin tức CNN. Isaacson đã viết hai cuốn bán chạy nhất về tiểu sử Albert Einstein và Benjamin Franklin, đồng thời ông còn là tác giả của American Sketches (2003).
Cuốn sách này có gì cho bạn? Tìm hiểu xem vì sao Apple của Steve Jobs lại trở thành một biểu tượng của công nghệ trên toàn thế giới.
Hoàn toàn không thể chối cãi về vai trò của Steve Jobs trong sự hình thành nên thế giới công nghệ của chúng ta ngày nay.
Là một con người cầu toàn có đầu óc, Steve Jobs mang tầm nhìn thay đổi thế giới thông qua công nghệ.
Trong cuốn tiểu sử bán chạy nhất này, bạn sẽ hiểu ra rằng khi mà sự cầu toàn và khát vọng thúc đẩy Jobs đạt được những điều vĩ đại, thì chính tính cách đó lại là nguyên nhân của những bất hòa và mâu thuẫn. Trong mối quan hệ của ông với nhân viên cũng như đồng nghiệp, những hành vi của Jobs thường được xem là rất khó chịu, mặc dù ông thường xuyên tranh cãi rằng ông ấy chỉ đơn giản là cố gắng thúc đẩy nhân viên của mình đạt được những gì tốt nhất.
Những trang tóm tắt tiếp theo sẽ mô tả chi tiết cuộc sống đầy mê hoặc của một trong số những doanh nhân công nghệ có ảnh hưởng nhất trong thời đại của chúng ta, đồng thời kể câu chuyện thú vị về trò đùa trẻ con đã mang lại sự hợp tác và sau này chính nó đã gây dựng nên một trong số những công ty công nghệ có giá trị nhất trên thế giới.
Cũng trong những trang tóm tắt này, bạn sẽ tìm hiểu:
- Làm sao mà LSD đã dẫn đến sự hình thành của công nghệ ngày nay;
- Tại sao Woody và Buzz Lightyear sẽ không thể tồn tại được nếu không có Steve Jobs;
- Tại sao Jobs tin rằng ông ta có thể chữa bệnh ung thư của mình với việc châm cứu và ăn hoa quả.
Một người cha khéo tay và một cậu bạn thân nghịch ngợm đã khiến Jobs mang trong mình niềm đam mê kỹ thuật và thiết kế.
Vào ngày 24 tháng 2 năm 1955, một cậu bé được sinh ra bởi Abdulfattah Jandali và Joanne Schieble.
Tuy nhiên, họ đã không nuôi dạy đứa trẻ. Nguyên nhân là bởi Schieble đến từ một gia đình Công giáo rất nghiêm khắc, họ đã không chấp nhận việc cô có con với một người đàn ông theo đạo Hồi và họ đã buộc phải mang đứa trẻ đi cho người khác nhận nuôi.
Và vì thế, đứa trẻ đã lớn lên trong vòng tay của Paul và Clara Jobs, một đôi vợ chồng sống ở thung lũng Silicon. Họ đã đặt tên cho đứa bé là Steven.
Paul Jobs là một kỹ sư cơ khí chuyên về xe hơi và cũng chính ông là người đã mở cánh cửa đưa Steve đến với thế giới của kỹ thuật.
Ngay từ khi còn bé, Paul đã cố gắng truyền tình yêu với cơ khí của ông đến với Steve. Steve đã từng nói rằng ông bị ấn tượng bởi sự tập trung của cha mình đối với nghề này. Nếu như gia đình cần một cabin, thì Paul có thể dễ dàng làm nó và ông để cho Steve giúp đỡ mình trong quá trình làm việc.
Bên cạnh đó, ngôi nhà thông minh nhưng lại rất rẻ Eichler của gia đình – một ngôi nhà hiện đại với tường kính từ sàn đến trần nhà và sàn nhà mở rộng – đã thắp lên ánh lửa đam mê của Steve với những thiết kế sạch sẽ và sang trọng.
Sau đó, ở trường trung học, Steve Jobs đã gặp Steve Wozniak, cả hai đã nhanh chóng trở thành đôi bạn thân.
Wozniak lớn hơn Jobs 5 tuổi và là một kĩ sư thiên tài về tin học, từ đó mà Jobs học được rất nhiều điều về máy tính.
Trên nhiều khía cạnh, Jobs và Wozniak đều là những đứa trẻ và đều thích nghịch ngợm. Nhưng chúng cũng rất yêu thích thế giới điện tử và và mong muốn có thể tạo nên một thứ gì đó.
Kết hợp hai cá tính lại, năm 1971, họ đã cho ra sản phẩm đầu tiên: “Blue Box”, một thiết bị cho phép người dùng có thể gọi những cuộc gọi từ khoảng cách rất xa và hoàn toàn miễn phí.
Wozniak cung cấp thiết kế và Jobs mang nó vào việc kinh doanh, mỗi người đầu tư $40 và bán được thiết bị đó với giá $150.
Cặp đôi đã bán được gần 100 chiếc, cho họ thấy được khả năng về những gì họ có thể làm với kĩ thuật cơ khí của Wozniak và tầm nhìn của Jobs và đó cũng là khởi đầu cho con đường tạo nên Apple.
Tâm linh, LSD và nghệ thuật đã hình thành nên khiếu thẩm mỹ và sự tập trung cao độ của Jobs.
Vào cuối năm 1960, sự yêu thích và tò mò về văn hóa giữa những kẻ mọt máy tính và những người theo lối sống “hippie” đã bắt đầu chồng chéo lên nhau.
Vậy nên có lẽ, thêm vào niềm đam mê với môn toán, khoa học và điện tử, Jobs đã đắm mình vào sự giao lưu văn hóa và bắt đầu dùng LSD (thuốc gây ảo giác mạnh).
Jobs sau đó đã biểu hiện cảm giác thẩm mỹ tinh tế và sự tập trung cao độ vào những trải nghiệm với các loại thuốc gây ảo giác.
Vào năm 1972, Jobs đăng kí vào trường đại học Reed, một trường tư theo chủ nghĩa tự do ở Oregon và từ đó cả việc suy nghĩ và dùng LSD với bạn bè đã trở nên nghiêm trọng.
Jobs cảm thấy rằng việc dùng những loại thuốc này giúp củng cố thêm cảm giác của ông ấy về những điều quan trọng trong cuộc sống, bằng việc cho thấy “không có mặt trái của đồng xu”. Đối với Jobs, việc tạo nên những điều vĩ đại quan trọng hơn tất cả mọi thứ khác.
Háo hức muốn khám phá về văn hóa tinh thần của người phương Đông, Jobs thậm chí đã đi đến Ấn Độ, nơi mà ông đã dừng chân trong vòng bảy tháng. Đặc biệt Phật giáo đã trở thành một phần quan trọng trong nhân cách của ông, ảnh hưởng đến phong cách thẩm mỹ tối giản và đưa ông đến với sức mạnh của trực giác.
Cả hai sự quan tâm – LSD và tâm linh – đã giúp phát triển một sự tập trung vững chắc, cái mà đã được biết đến như là chuyên môn bóp méo thực tế của Jobs: Nếu ông ấy đã quyết định điều gì nên xảy ra, thì sau đó ông ấy làm nó xảy ra một cách đơn giản bằng việc bẻ cong thực tế bằng ý chí của mình.
Một yếu tố khác đã hình thành nên phong cách thẩm mỹ tối giản của Jobs là sự tâm huyết với nghệ thuật. Xuyên suốt sự nghiệp, Jobs nhấn mạnh nhiều lần rằng các sản phẩm của Apple phải gọn gàng và đơn giản.
Ý tưởng này được hình thành trong suốt những năm tháng đại học. Mặc dù bỏ dở quá trình học tập, Jobs được cho phép tiếp tục tham gia các lớp học, việc mà ông chỉ làm với mục đích tự làm giàu cho bản thân. Một trong số đó là lớp học thư pháp, kỹ năng của ông trong môn này sau này đã trở thành một nhân tố chủ chốt trong giao diện đồ họa người dùng của Apple Mac.
Một chuyến thăm quan trang trại táo đã cho họ một cái tên; một tầm nhìn ngược truyền thống và sự làm việc chăm chỉ đã tạo nên một công ty.
Có vẻ như đó là một sự kết hợp kỳ lạ: một người có tâm linh, thích LSD và một nền công nghiệp máy tính. Vào đầu những năm 1970, nhiều người đã bắt đầu xem máy tính như là biểu tượng của sự thể hiện cá tính riêng.
Khi mà Jobs đang đắm chìm vào thuốc lắc và Zen, ông ấy đã mơ đến việc bắt đầu việc kinh doanh của riêng mình. Và cũng trong khoảng thời gian đó, người bạn Steve Wozniak của ông đã có ý tưởng về máy tính cá nhân hiện đại.
Vào những ngày đầu của cuộc cách mạng công nghệ ở thung lũng Silicon, Steve Wozniak tham gia câu lạc bộ máy tính Homebrew, một nơi mà những kẻ “mọt” máy tính gặp gỡ để trao đổi ý tưởng và là nơi sự đi ngược lại truyền thống, kết hợp với công nghệ trở thành những điều hoàn hảo.
Cũng tại nơi đây mà Steve Wozniak đã có ý tưởng của mình. Máy tính thời đó cần nhiều những thiết bị phần cứng tách rời để hoạt động, khiến việc quản lí và sử dụng trở nên vô cùng phức tạp. Wozniak tưởng tượng ra một thiết bị như một gói đồ khép kín với bàn phím, máy tính và màn hình tất cả trong một.
Ban đầu, Wozniak đắn đo việc đưa thiết kế của mình tới mọi người miễn phí, đó cũng là nét truyền thống của Homebrew. Tuy nhiên, Jobs khăng khăng rằng họ nên kiếm lợi nhuận từ phát minh của Wozniak.
Vậy nên vào năm 1976, chỉ với $1300 khởi nghiệp, Jobs và Wozniak đã thành lập nên công ty máy tính Apple.
Vào cái ngày mà họ nghĩ ra cái tên ấy, Jobs đã đến thăm một trang trại táo; và vì nó rất đơn giản, vui vẻ và gần gũi – nên cái tên Apple đã ra đời.
Jobs và Wozniak đã làm việc cực kì mệt nhọc trong vòng một tháng để tạo nên 100 chiếc máy tính bằng tay. Một nửa số ấy được bán cho một người kinh doanh máy tính ở địa phương, và nửa còn lại được đến với bạn bè và các khách hàng khác.
Chỉ sau 30 ngày, chiếc máy tính đầu tiên của Apple, Apple I, đã mang lại lợi nhuận.
Jobs và Wozniak đã tạo nên một đội rất mạnh – Wozniak là một phù thủy công nghệ còn Jobs là người biết nhìn xa trông rộng, đã nhìn thấy tiềm năng thay đổi thế giới của máy tính cá nhân.
Jobs là một ông chủ thích kiểm soát và thất thường, thôi thúc bởi sự hoàn hảo.
Những người biết về Jobs sẽ đồng ý rằng ông ấy là một cá tính nổi trội và đặc biệt thất thường. Nếu công việc không đáp ứng được tiêu chuẩn, ông ấy sẽ nổi giận và có thể mắng nhiếc người khác.
Nhưng tại sao Jobs lại có tính khí thất thường đến như vậy?
Nói một cách ngắn gọn, ông ấy là một con người rất cầu toàn. Jobs muốn Apple II trở thành một thiết kế hoàn hảo, được trang bị đầy đủ và tích hợp tất cả mọi thứ. Nhưng khi đội ngũ của Apple II khiến nó thành công khi được ra mắt năm 1977, nó cũng đã làm mọi người trở nên cạn kiệt sức lực và tinh thần.
Nếu Jobs cảm thấy công việc của nhân viên tồi tệ, ông sẽ bảo với họ rằng nó là một đống rác rưởi và sự việc sẽ trở nên cực kì nghiêm trọng nếu ông ấy tìm được dù chỉ là một lỗi nhỏ.
Khi mà Apple lớn mạnh hơn, Jobs ngày càng trở nên thất thường. Mike Scott thậm chí đã được chỉ định làm giám đốc của Apple, với nhiệm vụ chính là kiềm chế tính khí đó của Jobs.
Scott về cơ bản phải đối chất với Jobs về những vấn đề mà các nhân viên khác không còn năng lượng để làm. Việc này thường dẫn đến những bất đồng, đôi lúc còn khiến Jobs rơi nước mắt bởi ông cảm thấy rằng việc từ bỏ đi quyền kiểm soát Apple là thực sự khó khăn.
Jobs cảm thấy cực kỳ bực bội khi mà Scott đã cố gắng đặt những giới hạn cho sự cầu toàn của ông. Về phần mình, Scott không muốn sự cầu toàn của Jobs vượt lên trên sự thực dụng.
Ví dụ, Scott can thiệp vào khi mà Jobs nghĩ rằng không có sắc thái nào trong gần 2000 màu xám đủ tốt cho Apple II và tương tự khi Jobs dành nhiều ngày chỉ để quyết định xem góc của máy tính thì nên làm tròn như thế nào, Scott thì chỉ chú tâm vào việc sản xuất và đem bán chúng đi.
Tuy nhiên, bởi vì công ty vẫn hoạt động trơn tru, những cá tính này vẫn có thể kiểm soát được. Nhưng bạn sẽ thấy ở phần sau, việc này đến đây chưa phải kết thúc.
Chiếc Macintosh giúp Jobs trở thành một biểu tượng công nghệ nhưng tính khí của Jobs lại hạ gục ông.
Apple II, với khoảng 6 triệu bản được bán đi, được xem như là tia sáng dẫn đến sự hình thành của nền công nghiệp máy tính cá nhân.
Nhưng đối với Jobs, đó không phải là thành công hoàn toàn bởi Apple II là tuyệt phẩm của Wozniak chứ không phải của ông.
Jobs muốn tạo ra một chiếc máy mà có thể, theo cách nói của ông, “tạo nên hình vẽ trên vũ trụ”. Được thúc đẩy từ tham vọng này, Jobs bắt đầu làm việc vào chiếc Macintosh – một sản phẩm kế nhiệm Apple II có thể thay đổi diện mạo của máy tính cá nhân và đưa ông trở thành một biểu tượng công nghệ.
Tuy nhiên Macintosh không phải là phát minh của mình Jobs, bởi thực sự thì Jobs đã lấy cắp dự án Macintosh từ người đã nghĩ ra nó, Jef Raskin, một chuyên gia về giao diện của máy tính. Jobs đã lấy ý tưởng này và tạo nên một chiếc máy chạy trên bộ vi xử lý đủ mạnh để chứa được đồ họa tinh vi, và có thể điều khiển được bằng một con chuột.
Chiếc Macintosh đã trở thành một thành tựu chưa từng có, một phần nhờ vào chiến dịch quảng bá không tiếc tiền bao gồm một quảng cáo truyền hình giật gân – bây giờ được biết đến là “quảng cáo năm 1984” – được đạo diễn bởi nhà làm phim Hollywood Ridley Scott. Gắn liền với sự phổ biến của thương mại, Macintosh tạo nên một dây chuyền phản ứng trong cộng đồng với Jobs cũng như với sản phẩm.
Với sự khéo léo vốn có, Jobs đã thành công trong việc có nhiều cuộc phỏng vấn cấp cao với hàng loạt tạp chí nổi bật, bằng việc vận dụng cánh nhà báo với suy nghĩ rằng ông đang cho họ phỏng vấn “độc quyền”.
Chiến lược của ông đã thành công và Macintosh đã biến Jobs trở nên giàu có và nổi tiếng. Ông đã trở thành một danh nhân nổi tiếng đến mức có thể mời được ca sĩ Ella Fitzgerald đến biểu diễn ở bữa tiệc sinh nhật tuổi 30 lộng lẫy của mình.
Tuy nhiên, cũng với cá tính đã giúp Jobs tạo nên sự thành công cho Macintosh cũng đã khiến ông bị sa thải.
Sự cầu toàn và thái độ áp chế của Jobs đối với các nhân viên của Apple không hề giảm bớt. Ông sẽ liên tục gọi người khác là những “tên khốn” nếu như họ không chú tâm đến sự hoàn hảo.
Những thái độ và biểu hiện đó của Jobs bòn rút sự kiên nhẫn của ban lãnh đạo công ty. Và đến năm 1985, họ đã quyết định sa thải Jobs.
Jobs thất bại với NeXT và sau đó thành công với Pixar, một công ty trong lĩnh vực phim hoạt hình.
Sau khi hồi phục lại từ việc bị sa thải khỏi Apple, Jobs nhận ra rằng ông có thể là những việc theo chính xác những gì mình muốn – với cả những điểm tốt và chưa tốt của mình.
Đầu tiên ông đã mở một công ty chú tâm vào thị trường giáo dục, một công ty máy tính có tên NeXT.
Với dự án NeXT, Jobs đem đam mê của mình vào thiết kế. Ông trả $100.000 phí để thiết kế logo, và khẳng định rằng NeXT sẽ là một sự hoàn hảo.
Nhưng sự cầu toàn của Jobs đã khiến cho khâu kỹ thuật và sản xuất vô cùng khó khăn. Ví dụ, hai mặt bên của khối phải được sản xuất riêng lẻ, phải dùng khuôn có giá đến $650,000.
Sự cương quyết của Jobs đã trở thành hồi chuông tử thần cho NeXT. Dự án gần như đã cạn kiệt tài chính, sản phẩm đã bị lùi ngày ra mắt hàng năm trời và đến cuối cùng, chiếc máy đã quá đắt cho người tiêu dùng. Và bởi vì mức giá cao và thư viện phần mềm quá nhỏ, NeXT hầu như không tạo được dấu ấn gì trong nền công nghiệp máy tính.
Cũng trong giai đoạn ấy, Jobs đã mua một lượng lớn cổ phần từ công ty Pixar. Với vai trò là chủ tịch, Jobs đầu tư vào một cuộc làm ăn – một sự kết hợp hoàn hảo của công nghệ và nghệ thuật.
Đến năm 1988, Jobs đã dồn đến 50 triệu đô vào Pixar trong lúc vẫn đang thua lỗ với NeXT.
Nhưng sau nhiều năm với giai đoạn tài chính khó khăn, studio đã cho ra mắt Tin Toy, một bộ phim đã giới thiệu tầm nhìn độc đáo của Pixar với hoạt hình máy tính. Tin Toy đã giành chiến thắng ở hạng mục Phim hoạt hình xuất sắc nhất ở giải thưởng hàn lâm năm 1988.
Vì thế Jobs thấy rằng ông nên chuyển sự tập trung của mình từ sản phẩm phần cứng và phần mềm, thứ mà ông đã mất rất nhiều tiền sang Pixar, một công ty tiên tiến và tiềm năng về phim hoạt hình.
Và cuối cùng, Pixar đã hợp tác với Disney để sản xuất bộ phim đầu tiên của nó, Câu chuyện đồ chơi. Ra mắt năm 1996, Câu chuyện đồ chơi đã lọt vào top các bộ phim có doanh thu cao nhất năm. Khi Pixar được công khai, cổ phần mà Jobs đang nắm giữ (80% của công ty) đáng giá gấp 20 lần số tiền mà ông đã đầu tư: 1,2 tỷ đôla.
Rời xa Apple, Jobs đã cải thiện cuộc sống cá nhân, kết nối lại với gia đình ruột của mình.
Bên cạnh việc học hỏi trong suốt 12 năm xa Apple, Jobs cũng đã phát triển cuộc sống cá nhân của ông.
Năm 1986, sau cái chết của người mẹ nuôi, Jobs tò mò về nguồn gốc của mình và quyết định đi tìm mẹ đẻ.
Khi mà ông tìm thấy Joanne Schieble, bà đã rất xúc động và hối hận vì việc đưa Jobs cho người khác nuôi.
Jobs cũng đã rất ngạc nhiên khi biết được rằng ông còn có một người em gái, Mona Simpson. Đều là những người có đam mê nghệ thuật và ý chí rất mạnh, cả hai đã trở nên gần gũi với nhau.
Năm 1996, Simpson xuất bản một cuốn tiểu thuyết với tựa đề A Regular Guy. Nhân vật chính được dựa theo Jobs và chia sẻ rất nhiều mặt tính cách của Jobs. Tuy nhiên, do không muốn có bất kì mâu thuẫn nào với người em gái mới tìm được, Jobs đã không bao giờ đọc cuốn tiểu thuyết đó.
Cũng trong khoảng thời gian ấy, Jobs gặp Laurene Powell. Cặp đôi kết hôn vào năm 1991, với sự cầu nguyện từ giáo trưởng cũ của Jobs. Powell đã mang thai trước đó đứa con đầu lòng của cả hai, Reed Paul Jobs. Họ còn có thêm hai người con nữa, Erin và Eve.
Với sự động viên từ Powell, Jobs cũng cố gắng dành nhiều thời gian hơn với Lisa Brennan, đứa con gái mà ông đã có với mối quan hệ đầu tiên, người mà đã trở nên xa lạ với ông.
Jobs cố gắng trở thành một người cha tốt hơn với Lisa; và cuối cùng, cô đã chuyển tới sống cùng ông và Powell cho đến khi nhập học Harvard.
Lisa lớn lên và cũng mang tính khí giống Jobs và cả hai đều không giỏi trong việc tiếp cận và sửa đổi, họ có thể xa nhau hàng tháng trời mà không nói với nhau một lời nào.
Trong một ý nghĩa rộng hơn, cách đối xử với mọi người xung quanh giống với cách mà ông làm việc. Cách tiếp cận của Jobs: hoặc là rất tâm huyết hoặc là rất lạnh lùng.
Apple đứng trên bờ vực suy vong, Jobs trở lại như một đứa con và lãnh đạo công ty với cương vị CEO.
Sau nhiều năm sa thải Jobs, Apple dần đi xuống và đứng trước nguy cơ phá sản.
Để ngăn chặn việc này, Gil Amelio đã được bổ nhiệm làm CEO vào năm 1996. Amelio biết rằng để đưa Apple trở lại đúng hướng, nó cần phải hợp nhất với một công ty có những ý tưởng mới.
Và với lí do đó, vào năm 1997, Amelio đã chọn NeXT và Jobs trở thành cố vấn cho Apple.
Khi đã trở lại Apple, Jobs gom hết quyền lực nhiều nhất mà ông có thể. Ông đã âm thầm xây dựng nền tảng quyền lực bằng việc sắp đặt những nhân viên yêu thích của mình tại Next vào các vị trí cao trong Apple.
Trong giai đoạn này, ban lãnh đạo của Apple nhận ra rằng Amelio sẽ không thể trở thành người cứu rỗi Apple, nhưng có lẽ công ty sẽ có một cơ hội một lần nữa với Jobs.
Vậy nên ban lãnh đạo đã đề nghị Jobs trở lại vị trí giám đốc điều hành. Tuy nhiên điều bất ngờ đã xảy ra, Jobs từ chối đề nghị đó. Thay vào đó, Jobs muốn ở lại vị trí cố vấn và sẽ giúp tìm kiếm CEO mới.
Jobs với cương vị cố vấn đã tăng tầm ảnh hưởng của mình bên trong Apple. Ông đã bắt ban lãnh đạo phải từ chức – ban lãnh đạo mà đã đề nghị ông ngồi vào vị trí CEO – bởi ông cảm thấy họ đã quá chậm chạp trong việc thay đổi công ty.
Với tư cách cố vấn, Jobs cũng đã thành công trong việc hợp tác với đối thủ Microsoft, khiến họ phải làm một phiên bản mới của Microsoft Office cho Mac, do đó kết thúc một thập kỷ cạnh tranh và thúc đẩy đáng kể tốc độ bán sản phẩm của Apple.
Và cuối cùng, sau rất nhiều do dự, Jobs trở thành CEO và đề nghị công ty sản xuất ít sản phẩm hơn.
Jobs chấm dứt hợp đồng cấp phép mà Apple đã ký với một vài nhà sản xuất khác và quyết định tập trung công ty vào việc chỉ tạo nên bốn chiếc máy tính tuyệt vời: Một máy tính để bàn và một mách tính xách tay cho cả thị trường chuyên nghiệp và thị trường tiêu dùng.
Năm 1997, Apple thua lỗ 1,04 tỉ đô. Nhưng vào năm 1998, năm đầu tiên với tư cách CEO của Jobs, công ty đã đạt được lợi nhuận 309 triệu đô. Jobs thực sự đã cứu được Apple.
Những ý tưởng táo bạo và những thiết kế đi trước thời đại đã khiến iMac và Apple Store đầu tiên thành công cực độ.
Khi Jobs nhìn ra tài năng thiết kế của Jony Ive, ông đã biến Ive trở thành người nhiều quyền lực thứ hai trong Apple – chỉ sau ông. Từ đó đã bắt đầu một sự hợp tác đã trở thành sự kết hợp quan trọng nhất trong nền công nghiệp thiết kế của thời đại này.
Sản phẩm đầu tiên mà Jobs và Ive thiết kế cùng nhau là iMac, một máy tính để bàn giá khoảng 1.200$ và thiết kế cho mọi người tiêu dùng.
Với iMac, Jobs và Ive đã thách thức những ý tưởng thông thường về một chiếc máy tính để bàn sẽ trông ra sao. Trong việc chọn màu xanh, khung mờ, cặp đôi đã phản ánh nỗi ám ảnh về việc tạo nên chiếc máy tính hoàn hảo, cả bên trong lẫn bên ngoài. Thiết kế này cũng đem lại một diện mạo vui tươi cho máy tính.
Được đưa ra thị trường tháng 5 năm 1998, iMac trở thành sản phẩm bán chạy nhất trong lịch sử của Apple.
Tuy nhiên, Jobs đã bắt đầu lo ngại rằng các sản phẩm độc nhất của Apple sẽ trở nên lạc lõng giữa những sản phẩm điện tử trong thị trường công nghệ rộng lớn. Giải pháp của ông là tạo nên Apple Store như một cách để công ty quản lý toàn bộ quá trình bán lẻ.
Công ty máy tính Gateway đã từng chịu những tổn thất về mặt tài chính sau khi mở cửa hàng bán lẻ, nên ban lãnh đạo đã phản đối ý tưởng của Jobs. Tuy nhiên, với việc thuyết phục rằng mình đúng, ban lãnh đạo đã đồng ý thử nghiệm bốn cửa hàng Apple Store.
Jobs bắt đầu bằng việc xây dựng một cửa hàng mẫu, trang bị nó hoàn thiện và chú ý từng chi tiết của việc phục vụ và thẩm mỹ chung. Ông nhấn mạnh vào sự tối giản xuyên suốt quá trình, từ khoảnh khắc khách hàng bước vào cửa hàng cho đến khi họ rời đi.
Tháng 5 năm 2001, Apple Store đầu tiên khai trương. Đó là một thành công vang dội, bởi thiết kế cẩn thận của Jobs đã thúc đẩy việc bán lẻ và hình ảnh của thương hiệu lên một tầm cao mới.
Thực tế, cửa hàng ở Manhattan sau đó đã trở thành cửa hàng có thu nhập cao nhất trong tất cả các cửa hàng ở New York, bao gồm cả những thương hiệu lâu đời như Saks Fifth Avenue và Bloomingdale’s.
Mong muốn kiểm soát toàn bộ kĩ thuật số, Jobs tạo ra iPod, iPhone và iPad.
Tiếp nối thành công của Apple Store và iMac, Jobs có nảy ra một chiến lược hoàn toàn mới. Tầm nhìn của ông là một máy tính cá nhân ở trung tâm của phong cách sống kỹ thuật số mới.
Ông gọi đó là chiến lược trung tâm kỹ thuật số.
Chiến lược này hình dung ra máy tính cá nhân như một trung tâm điều khiển bao gồm các thiết bị đa dạng, từ máy nghe nhạc cho đến máy ảnh.
Như là bước đầu định hình ý tưởng này, Jobs quyết định rằng một chiếc máy nghe nhạc sẽ là sản phẩm tiếp theo của Apple.
Năm 2001, Apple cho ra đời iPod, một thiết bị được sắp xếp hợp lý với một nút bấm đã trở nên nổi tiếng ngày nay, một màn hình nhỏ và một công nghệ đĩa cứng mới.
Các nhà phê bình hoài nghi rằng liệu người tiêu dùng có chịu bỏ 399 đô cho một chiếc máy nghe nhạc hay không, nhưng Apple đã thành công, bằng việc vào năm 2007, doanh thu từ việc bán iPod đã chiếm một nửa doanh thu của Apple.
Bước tiếp theo là thiết kế một chiếc điện thoại di động cho Apple, bởi vì Jobs đã tính đến điều này từ trước, điện thoại di động với máy nghe nhạc được tích hợp bên trong sẽ làm iPod trở nên thừa thãi.
Năm 2007, Apple cho ra đời thế hệ đầu tiên của iPhone. Hai công nghệ tưởng như không thể đã được áp dụng: màn hình cảm ứng, có thể chạy nhiều ứng dụng đồng thời và một lớp kính vững chắc bao bọc, được gọi là tấm kính Gorilla.
Một lần nữa, các nhà phê bình lại ngờ vực về chiến lược của Apple, cho rằng không có ai sẽ bỏ ra 500 đô mua một chiếc điện thoại di động – và cũng một lần nữa Jobs chứng minh rằng họ đã sai. Đến cuối năm 2010, lợi nhuận từ việc bán iPhone đã chiếm hơn nửa tổng lợi nhuận từ việc bán di động trên toàn thế giới.
Bước cuối cùng trong chiến lược của Jobs là máy tính bảng iPad.
Apple chính thức bắt đầu chế tạo iPad vào tháng 1 năm 2010. Tuy nhiên, Jobs đã tiết lộ sản phẩm trước khi nó nó được công khai, báo chí đã đánh giá thấp nó khi họ còn chưa thử dùng nó.
Và khi iPad được chính thức đưa ra thị trường, nó đã trở thành một thành công vang dội. Thực tế, Apple đã bán được hơn một triệu chiếc trong tháng đầu tiên và 15 triệu chiếc trong chín tháng tiếp theo.
Với sự phát hành của iPod, iPhone và iPad rõ ràng rằng những ý tưởng táo bạo của Jobs đã thành công trong việc thay đổi ngành công nghiệp điện tử.
Sự khăng khăng của Jobs vào những hệ thống hoàn hảo và khép kín phản ánh sự ám ảnh của ông đối với việc kiểm soát.
Xuyên suốt sự nghiệp của mình, Jobs giữ vững lập trường rằng một hệ thống khép kín, tích hợp chặt chẽ sẽ mang đến cho khách hàng những trải nghiệm tốt nhất. Ý tưởng này phản ánh khao khát kiểm soát của Jobs, từ khi đưa ra hệ thống của mình, Jobs ngăn cản người dùng sửa đổi nó.
Ám ảnh với sự kiểm soát đã gây ra những cuộc xung đột lớn – đặc biệt là với Microsoft và Google.
Bill Gates có rất nhiều ý tưởng khác nhau về kinh doanh và công nghệ, trong đó ông luôn sẵn lòng cấp giấy phép về hệ thống và phần mềm của công ty ông cho các đối tác. Thực tế, Bill Gates đã viết phần mềm cho Macintosh.
Tuy nhiên, mối kinh doanh thân thiện giữa Jobs và Gates đã trở thành sự đối đầu suốt đời.
Khi Gates cho ra đời hệ điều hành Windows, Jobs đã buộc tội ông sao chép giao diện của Macintosh. Thực tế, cả hai hệ thống đều “mượn” ý tưởng từ một công ty công nghệ khác, có tên gọi Xerox.
Vào cuối sự nghiệp của mình, Jobs cũng đã tấn công cả Google. Trong thiết kế của công ty về hệ thống Android, Jobs tranh luận rằng Google đã sao chép rất nhiều từ Apple.
Khi cả Microsoft và Google tin rằng việc mở rộng hệ thống máy tính và cạnh tranh tự nhiên sẽ xác định được công nghệ nào là vượt trội, Jobs vẫn giữ vững quan điểm đến cuối cùng rằng cả hai công ty trên đã lấy cắp những ý tưởng từ Apple.
Nhưng mục tiêu của Jobs không chỉ là cạnh tranh giữa các công ty. Jobs cũng cũng chiến đấu không ngừng nghỉ cho sự hoàn hảo trong Apple, dẫn đến việc các nhân viên không tự xin nghỉ thì cũng bị đuổi. Dưới quyền Jobs, không có lòng khoan dung cho việc làm giảm đi chất lượng của Apple.
Bất cứ khi nào ông nghĩ rằng ai đó không phải là một người “đạt điểm A” và không làm việc 90 giờ một tuần, ông không hề nhắc họ phải phấn đấu. Thay vào đó, ông sa thải họ ngay lập tức.
Và khi một công ty gặp vấn đề trong việc vận chuyển những con chip đến đúng giờ, Jobs trở nên giận dữ và chửi bới họ một cách thậm tệ. Phản ứng này là dấu hiệu của sự cầu toàn kinh khủng của Jobs.
Jobs bỏ qua mọi cách chữa trị về bệnh ung thư của mình và ra đi vào năm 2011.
Jobs lần đầu phát hiện mình bị ung thư trong một cuộc kiểm tra sức khỏe vào tháng 10 năm 2003.
Không may thay, Jobs giải quyết vấn đề về bệnh ung thư y như cách mà ông làm với các thiết kế của mình: bỏ qua mọi thứ thông thường và quyết định chiến đầu bằng phương pháp riêng.
Ông từ chối một cuộc phẫu thuật trong 9 tháng, thay vào đó chữa trị bằng cách châm cứu và ăn chay. Thời gian trôi qua, khối u ngày càng lớn và cuối cùng, Jobs phải trải qua phẫu thuật để có thể loại bỏ nó.
Sau đó bệnh ung thư trở lại vào năm 2008, một lần nữa Jobs lại khăng khăng vào việc ăn hoa quả và rau củ để trị bệnh, làm ông tụt mất 40 pounds.
Cuối cùng, Jobs được thuyết phục để ghép gan; nhưng sau đó, sức khỏe của ông ngày một suy giảm nghiêm trọng và không thể nào hồi phục như ban đầu được nữa.
Jobs mất năm 2011. Ông bỏ lại đằng sau di sản là một trong số những công ty công nghệ lớn nhất trên thế giới.
Tất cả những gì mà Jobs làm trong cuộc đời là sản phẩm của sức mạnh không thể tin được, và trước khi mất, Jobs nói: “Tôi đã có một cuộc sống may mắn, một sự nghiệp tuyệt vời. Tôi đã làm tất cả những gì mình có thể”.
Không giống như những cá nhân khác, cá tính của Jobs được khắc họa đầy đủ trong những phát minh của ông như tất cả mọi sản phẩm của Apple đều là một hệ thống khép kín chặt chẽ và tích hợp cả phần cứng và phần mềm.
Và trong khi chiến lược mở rộng của Microsoft – cho phép hệ điều hành Windows của họ được cấp phép – khiến họ thống trị công nghiệp hệ điều hành trong nhiều năm, mẫu của Jobs chứng minh sự thuận lợi trong việc sử dụng lâu dài, như việc nó đảm bảo cho người dùng những trải nghiệm tao nhã liên tục từ đầu đến cuối.
Một khoảng thời gian ngắn trước khi mất, Jobs đã có thể chứng kiến Apple vượt Microsoft để trở thành công ty công nghệ có giá trị cao nhất trên thế giới.
Tổng kết
Thông điệp chính của cuốn sách này là:
Steve Jobs lớn lên ở thung lũng Silicon trong sự giao thoa của nghệ thuật và công nghệ, thuốc lắc và những người đam mê công nghệ máy tính. Ở nơi đây, Jobs đã có một tình bạn dẫn tới sự ra đời của Apple cũng như sự thay đổi của công nghệ thế giới. Trong suốt cuộc đời, Jobs đã thành công trong việc biến đổi mối quan hệ giữa chúng ta với công nghệ, phát minh ra những thiết bị kĩ thuật số với thiết kế tinh gọn và giao diện thân thiện với người dùng.
Tóm tắt sách Tiểu Sử Steve Jobs
