Giới thiệu
Điều kỳ diệu lớn lao (Big Magic – 2015) tìm hiểu những điều khiến chúng ta sợ và những điều khiến chúng ta thấy cảm động và làm sao để biến những ý tưởng sáng tạo thành sự thật. Cuốn sách cung cấp những chiến lược hữu ích có thể giúp bạn điều khiển nỗi sợ, sự thất vọng, cho phép bạn tìm đến những điều vui vẻ và thể hiện bản thân một cách tự do.
Cuốn sách này dành cho
- Bất cứ ai muốn khám phá những khía cạnh sáng tạo của họ;
- Nhà văn – người đang vật lộn với những dự án dang dở và đang cần những điều mới mẻ;
- Sinh viên – người tìm kiếm lời khuyên làm sao để theo đuổi những giấc mơ sáng tạo.
Về tác giả
Elizabeth Gilbert là tác giả của cuốn hồi ký bán chạy Ăn, cầu nguyện và yêu, cuốn sách được dịch ra hơn 30 ngôn ngữ và chuyển thể thành phim và có sự tham gia của Julia Roberts. Cô thuộc top 100 người có tầm ảnh hưởng nhất thế giới do tạp chí Time bình chọn. Cuốn tiểu thuyết Dấu hiệu của mọi thứ mới nhất của cô cũng là một tác phẩm bán chạy được New York Times bình chọn.
Kết nối với những cảm hứng kỳ diệu của sáng tạo
Cho dù bằng cách chơi trong một ban nhạc ở trường, viết một bài luận hoặc thử một lớp học làm gốm, chúng ta đều tham gia sáng tạo. Nhưng sự sáng tạo không chỉ là một hoạt động “nghệ thuật”.
Vậy hiện tượng khó nắm bắt này là gì? Sáng tạo có nghĩa là tìm kiếm nguồn cảm hứng tồn tại trên khắp thế giới, và giữ cho nguồn cảm hứng ấy không bị mắc kẹt trong sự sợ hãi và tò mò.
Trong những chương sách, bạn sẽ khám phá ra:
- Tại sao một công việc hàng ngày cho phép sự sáng tạo của bạn được tự do
- Những ý tưởng đang chờ đợi bạn mở cửa cho chúng.
Bạn chỉ sống một lần, vì vậy đừng để nỗi sợ ngăn cản bạn sống sáng tạo.
Hàng triệu con người sáng tạo trên khắp thế giới đã lớn lên với lời dạy bên tai rằng: “phải được giáo dục tốt”, “phải có một công việc đàng hoàng”, đó là con đường duy nhất dẫn đến hạnh phúc. Nhiều người đã trải qua những thất bại và khó khăn trong nỗ lực sáng tạo nghệ thuật của họ. Kết quả ra sao? Vô số những con người sáng tạo đã bỏ cuộc, đã không thể sống trọn vẹn với tiềm năng của mình.
Trong thế giới đầy hoài nghi của chúng ta, quyết định theo đuổi sự sáng tạo có thể là một quyết định đầy mạo hiểm. Nhưng không phải vậy. Sống sáng tạo không phải là cố gắng để nổi tiếng hay dốc hết tâm – trí – lực cho một nghề nào đó. Nó đơn giản là sống với sự ham tìm tòi hiểu biết thay vì sợ hãi.
Hơn nữa, không có một bộ tiêu chí nào để đánh giá cái gì đó là sáng tạo hay không. Việc theo đuổi những điều mới mẻ đơn giản là điều mà người khác có thể cảm thấy điên rồ, nhưng bạn thấy điều đó táo bạo và đầy can đảm. Cho dù là vẽ tranh, làm thơ, leo núi hay nấu ăn, điều đặc biệt đó sẽ kích thích sự tò mò của bạn.
Bạn biết sáng tạo có thể mang tới điều gì, song bạn còn ngần ngại? Nếu bạn lo lắng rằng bạn chưa có kỹ năng, rằng đã quá muộn để bắt đầu, không ai quan tâm đến những gì bạn nói, hoặc bạn không có tiền bạc và thời gian để đầu tư, bạn biết điều gì sẽ xảy tới không? Bộ não của bạn sẽ ngừng hoạt động năng suất để ngăn bạn làm những thứ mà bạn thực sự muốn làm.
Vậy làm thế nào để phản đối điều này? Chúng ta thường nói phải buông bỏ nỗi sợ hãi của mình, nhưng thành thật mà nói, điều này không phải lúc nào cũng khả thi. Thay vào đó, điều tốt nhất mà bạn có thể làm chỉ đơn giản hãy thư thái với nỗi sợ. Sau tất cả, rồi chúng cũng qua đi.
Trong cuộc sống đầy mới mẻ, niềm đam mê của bạn tồn tại song song với nỗi sợ. Nếu đang trên một chuyến xe thì nỗi sợ chẳng khác nào những vị khách ở ghế sau, chúng không ở đó để bắt bạn lái đường vòng, chúng ở đó để nhắc nhở bạn về những thứ mà bạn đang theo đuổi.
Học cách lưu lại mọi ý tưởng khi nó bất chợt đến
Hành tinh mà chúng ta đang sống không phải chỉ có người, động vật và thực vật. Ý tưởng cũng đang sống, hít thở và lớn lên xung quanh ta. Chúng tồn tại hoàn toàn để ai đó nhận ra chúng.
Bạn có cảm nhận được không khi một ý nghĩ nắm lấy bạn và chẳng rời đi? Nếu nó có vẻ xuất hiện ở khắp mọi nơi và tiếp tục quấy nhiễu bạn trong cả những khoảnh khắc yên tĩnh, thì có thể bạn đang sở hữu một ý tưởng tuyệt vời trong tay. Đừng để các cửa hàng tạp hóa, ti vi hay hay một nghĩa vụ khác làm bạn phân tâm. Bạn phải chấp nhận nó và làm việc với nó.
Nếu không, ý tưởng sẽ nổi lên cho đến khi nó có thể tìm thấy ai đó biến nó thành hiện thực. Chính vì vậy, ý tưởng là những điều huyền bí. Tác giả đã trải nghiệm điều này, bạn của cô và những đồng nghiệp của cô cũng vậy.
Tác giả đã vui vẻ với ý tưởng viết một cuốn tiểu thuyết trong rừng Amazon, lấy cảm hứng từ người chồng Brazil của cô. Vì lý do này hay lý do khác, ý tưởng này đã không thành hiện thực. Cô đã phải từ bỏ cuốn tiểu thuyết và tiếp tục với những dự án khác.
Vào khoảng thời gian này tác giả đã trở thành bạn của nhà văn Ann Patchett. Vậy là quá đủ, Patchett đã bắt đầu viết cuốn tiểu thuyết ở Amazon. Câu chuyện gần giống của với ý tưởng của tác giả. Cả hai nhà văn đều bất ngờ vì điều này. Ngày nay, họ tin tưởng rằng ý tưởng đơn giản chỉ trôi dạt vào cho đến khi nó tìm ra ai đó mở ra cuộc sống của chính nó.
Dù bạn sợ thất bại đi nữa, hãy cho phép bản thân sáng tạo.
Những nguồn năng lượng cảm hứng luôn xung quanh bạn, và bạn có rất nhiều tài năng. Tuy nhiên, bạn liên tục bị mắc kẹt giữa chừng, hoặc rất khó khăn khi đấu tranh để bắt đầu. Vậy đâu là vấn đề?
Sự thật vấn đề lại nằm ở chính những điều sáng tạo. Theo đuổi nghệ thuật là một bước đi táo bạo. Nhưng giọng nói bên trong luôn chế nhạo chúng ta khi chúng ta nảy ra một điều gì độc đáo hoặc muốn biến chúng thành sự thật.
Để thoát khỏi tình trạng ngăn chặn sáng tạo, bạn cần vùng lên khỏi giọng nói bên trong. Bạn có quyền sáng tạo, vì vậy hãy cho phép bản thân làm điều đó! Và hãy nói to: “Tôi là một người viết lách” hay “Tôi là một nhà văn”, “Tôi là một nhiếp ảnh gia”. Bằng cách này, bạn sẽ thông báo cho chính mình (và cả vũ trụ) rằng bạn đang theo đuổi niềm đam mê của bạn, không gì có thể ngăn cản bạn.
Vâng, sự từ chối luôn là một viên thuốc khó nuốt, nhưng không cần phải vì thế mà tuyệt vọng. Những người đánh giá tác phẩm của bạn, họ cũng chỉ là con người. Trước khi tác giả có bất kì tác phẩm nào được xuất bản dưới tên mình, cô đều gửi một phần cho tạp chí Story, và chúng nhanh chóng bị tổng biên tập từ chối. Họ nhận xét rằng câu chuyện của cô khá tốt, song nó “hơi ngắn ngủi.”
Một vài năm sau, khi tác giả có một vài cuốn sách bán chạy dưới bút danh của mình, quản lý của cô đã gửi chúng đến cho tạp chí Story. Lần này tổng biên tập cho rằng nó thật tuyệt vời, và bằng cách nào đó nó nhắc cô nhớ về một thứ gì đó đặc biệt… có thể là câu chuyện mà cô đã bỏ lỡ trong lần đầu tiên tác giả gửi tới!
Trên tất cả, nghệ thuật của bạn không phải để phục vụ người biên tập, hay độc giả của bạn. Nó là dành cho bạn, như một cách thiền mang lại năng lượng và sự bình an cho bạn. Vì vậy, hãy nhiệt tình và chia sẻ những gì bạn thực sự muốn chia sẻ.
Học vị không giúp bạn sáng tạo, nhưng những kinh nghiệm sống thì có thể.
Các nghệ sĩ cảm thấy áp lực khi phải cam kết gắn bó với nghệ thuật một cách “nghiêm chỉnh”. Họ phải vật lộn khi bạn bè, đối tác hay người thân không tin tưởng họ. Nhiều người thậm chí còn mất nhiều năm để có một bằng cấp chứng minh cho sự nghiêm túc với nghệ thuật của họ. Nhưng điều này có thực sự cần thiết?
Sự thật là bạn không cần phải có bằng cấp để làm những điều mình yêu thích. Chỉ có những kinh nghiệm sống thực mới cho bạn kiến thức để theo đuổi nghề. Tác phẩm Ăn, Cầu nguyện và Yêu bán chạy nhất của tác giả chính là kết quả từ cuộc hành trình đi tìm niềm vui trong cuộc sống sau một vụ ly dị.
Thật an toàn khi nói rằng những điều tác giả học được không được dạy trong bất kỳ lớp học nào. Hơn nữa, điều đó đã cho cô ấy sức mạnh để viết cuốn sách bán chạy nhất của mình. Bài học ở đây là: sự sáng tạo sinh ra từ thế giới thực. Bạn chỉ cần mở cửa cho nó.
Thay vì cố gắng chứng minh mình là một nghệ sỹ “nghiêm túc”, hãy giữ sự vui vẻ. Tom Waits tưởng tượng âm nhạc của anh ấy như đồ trang sức cho tâm hồn những người nghe. Bạn có thể tạo ra những điều lạ lùng, những điều an ủi người khác, những điều vui vẻ, thân mật hay giận dữ. Một số người sẽ thích nó, trong khi những người khác ghét nó. Và điều hoàn toàn ổn thôi!
Đừng lấy nghệ thuật ra để trả tiền thuê nhà
Chúng ta đều nhận ra rằng sự giả tạo của các nghệ sỹ đều rất bất thường. Trông họ có vẻ có cuộc sống vô tư với những bữa tiệc không có điểm dừng. Dường như họ không có lấy một công việc ổn định. Khi họ dùng nghệ thuật như một chiêu trò để kiếm tiền chi trả những hóa đơn, đó chính là lúc họ bóp nghẹt sự sáng tạo. Tuy nhiên, có một cách giải quyết khác.
Bạn có thể hỗ trợ sự nghiệp làm sáng tạo của mình bằng cách có một công việc ổn định hàng ngày. Điều này nghe như một sự chống đối, hoặc như thể bạn không nghiêm túc gắn bó với nghệ thuật. Nhưng cân bằng giữa một công việc ổn định với các hoạt động nghệ thuật chính là cách truyền cảm hứng tuyệt vời cho đam mê: chỉ cần tưởng tượng bạn đang yêu đương với nghệ thuật của mình.
Trước khi có một công việc toàn thời gian trong thế giới văn chương, các tác giả Toni Morrison và J. K. Rowling đã quan tâm đến việc viết của họ bằng cách dành ra vài giờ mỗi ngày. Họ dành thời gian và không gian để viết. Việc đó trở thành những lễ nghi đáng mong đợi, nó sẽ giúp ta giữ lửa đam mê trong khi những công việc tẻ nhạt hàng ngày khiến tinh thần ta đi xuống.
Bằng cách duy trì công việc hàng ngày của mình, bạn sẽ tạo cho mình sự an toàn để sáng tạo. Thành công không bao giờ được đảm bảo trong nghệ thuật, vậy tại sao lại đặt áp lực lên nghệ thuật, buộc nó phải biến thành tiền hay danh tiếng? Sự kỳ vọng quá cao có thể khiến những niềm vui khi sáng tạo biến mất. Nếu bạn muốn tự do sáng tạo mà không bị nỗi sợ hay thất vọng chi phối, hãy tự bảo vệ mình với nhiều lựa chọn dự phòng.
Theo đuổi nghệ thuật với tâm hồn của một kẻ lừa đảo, không phải một kẻ chết vì đạo
Oscar Wilde từng mô tả cuộc đời của một nghệ sĩ như một “sự tự vẫn kéo dài” đầy đáng yêu. Ông dường như tin rằng cuộc sống sáng tạo chính là tự gây ra đau khổ cho mình. Vô số các nghệ sĩ ngày nay vẫn tự tử vì nghề của họ.
Tuy nhiên, có một cách khác để thúc đẩy tinh thần sáng tạo mà không khiến bạn phát điên lên. Thay vì chơi kiểu của một kẻ chết vì đạo, tại sao không chơi như một kẻ lừa đảo? Trong khi một kẻ chết vì nghĩa bó buộc mình vào những nguyên tắc, những kẻ lừa đảo lại làm mọi thứ một cách nhẹ nhàng.
Tự do di chuyển và luôn thay đổi, những kẻ lừa đảo có thể tìm ra một lối thoát ở bất kỳ thời điểm nào. Tại sao? Vâng, hãy tưởng tượng rằng kẻ lừa đảo giống như chú thỏ hoạt hình Bugs Bunny, luôn rất ngầu, luôn sẵn sàng với một trò đùa bất thình lình. Bugs Bunny không nghĩ rằng nó nó có thể chạy trốn khỏi đạn của của Elmer Fudd, nhưng nó chắc chắn rằng viên đạn sẽ bị bắn trượt.
Trong quá trình sáng tạo đầy thách thức, thật dễ hiểu tại sao những kẻ lừa đảo lại thành công. Người bạn của tác giả Brené Brown đã học được giá trị của những phương thức lừa đảo bằng cách kết hợp với việc tin tưởng vào quá trình viết của chính cô.
Kể những câu chuyện luôn luôn là điều dễ dàng với Brown, nhưng để tạo ra một cuốn tiểu thuyết thường là một quá trình mệt mỏi và đau khổ. Vào thời điểm cuối cùng, cô quyết định nhờ hai đồng nghiệp của mình lắng nghe khi cô kể những câu chuyện có thể được mô tả trong cuốn sách của mình. Họ ghi chú lại, sau đó Brown vứt máy tính của mình đi, biến những ghi chú đó thành các câu chuyện.
Bằng cách tin tưởng vào các đồng nghiệp của mình để nắm bắt được những chi tiết quan trọng nhất, Brown đã giải phóng bản thân khỏi những cám dỗ khác để có được một cốt truyện hoàn hảo. Cô ấy không chỉ bắt đầu viết nhanh hơn mà còn bắt đầu tận hưởng bản thân nhiều hơn.
Thông điệp chính của cuốn sách là
Không bao giờ là quá muộn để bắt đầu sáng tạo. Hãy thư giãn trước nỗi sợ và quên đi những điều người khác mong đợi từ bạn, bạn có thể cho mình được tự do theo đuổi nghệ thuật. Hãy sống tò mò, đừng nhìn mọi thứ quá nghiêm túc, bạn sẽ thấy rằng sáng tạo nghệ thuật chưa bao giờ dễ dàng hơn thế.
Lời khuyên cho bạn:
Làm mới bản thân, thay đổi bầu không khí và viết nên những điều mới cho cuốn tiểu thuyết của bạn.
Lần tới, nếu bạn vẫn chỉ nhìn chằm chằm vào trang giấy trắng, hãy rời khỏi ghế, đi tới tủ đồ. Hãy chọn một bộ trang phục tuyệt vời, tắm nước ấm, chải tóc, đánh răng, diện đồ và thêm một chút nước hoa. Điều này có vẻ ngớ ngẩn, nhưng với việc làm mới cơ thể, bạn có thể làm mới tâm trí mình và lôi kéo sự sáng tạo của bạn trở lại. Hãy thử nó vì chính bạn!
Tóm tắt sách Big Magic
Dịch từ Blinkist
