Giới thiệu
Quyển sách này nói về điều gì?
“Cá voi tỷ đô” (2018) là lời kể chân thực nhất về một trong những vụ gian lận tài chính “vĩ đại” của thế kỷ. Trong đó, nhân vật chính của câu chuyện là Jho Low – một gã béo lùn, nổi tiếng ăn chơi tại những hộp đêm, sòng bạc trên thế giới. Khi bê bối 1MDB nổ ra, mọi chỉ trích đều hướng về cựu thủ tướng Najib Razak của Malaysia. Nhưng nhiều cuộc điều tra đã chỉ ra rằng, kẻ đầu sỏ không phải Najib mà là “cánh tay phải” đắc lực nhưng vô danh của ông – Jho Low. Qua cuốn sách này, màn gian lận thế kỷ sẽ được phơi bày, đồng thời làm sáng tỏ những vấn đề đen tối đằng sau vũ đài chính trị của Malaysia.
Quyển sách này dành cho ai?
- Những người quan tâm đến chính trị
- Những người làm trong ngành tài chính
- Sinh viên các ngành liên quan
Về tác giả
Tom Wright là phóng viên của tờ Wall Street Journal. Ông được biết đến nhiều nhất nhờ đưa tin về cái chết của trùm khủng bố Osama bin Laden và vụ sập nhà máy Rana Plaza ở Bangladesh năm 2013. Wright thường xuyên đưa tin về Malaysia. Ông còn được hiệp hội những nhà xuất bản ở châu Á bình chọn là nhà báo của năm 2016.
Bradley Hope là một nhà báo, một chuyên gia nghiên cứu về gian lận và tham nhũng. Ông là tác giả của Last Days of the Pharaoh, một tài liệu mô tả về sự sụp đổ của cựu tổng thống Ai Cập – Hosni Mubarak.
1
Cuốn sách kể cho bạn nghe câu chuyện khó tin về một kẻ lừa đảo đến từ Malaysia
Lớn lên trong cái nôi của tư bản, từ sớm Jho Low đã tỏ ra mình là một “tay chơi” táo bạo, sẵn sàng làm tất cả để bước lên đài cao danh vọng. Ông ta đốt tiền cho những bữa tiệc, sòng bài, và giao du với những người quyền thế, giàu có bậc nhất trên thế giới. Không dừng lại ở đó, Jho Low còn táo bạo đến mức giật giây thủ tướng Malaysia để thực hiện vụ rửa tiền lịch sử.
Vậy làm sao mà một gã vô danh như Jho Low lại có được mạng lưới mối quan hệ quyền lực đến vậy? Ông ta đã làm gì để tiếp cận thủ tướng của Malaysia? Cuốn sách “Cá voi tỷ đô” sẽ kể bạn nghe câu chuyện khó tin mà có thật này!
Qua đó, bạn sẽ biết được:
- Cách Jho Low phát triển nghệ thuật lừa dối từ khi còn là một cậu học sinh.
- Tại sao Leonardo DiCaprio không thể cưỡng lại lời mời từ Jho Low.
- UMNO – đảng cầm quyền lâu đời nhất ở Malaysia bị lật đổ như thế nào.
2
Jho Low đã phát triển "nghệ thuật lừa dối" khi nỗ lực theo kịp những người bạn giàu có ở trường
Đây là một câu chuyện về gian lận tài chính, xảo quyệt và lừa dối. Nhưng không như mọi người nghĩ, nó không bắt nguồn từ sàn giao dịch phố Wall. Thay vào đó, nó bắt đầu tại tây bắc London vào năm 1998. Lúc này, cậu thiếu niên Jho Low 17 tuổi đến từ Malaysia đã bắt đầu học kỳ của mình tại một trong những trường tư thục đẳng cấp nhất nước Anh – trường nội trú Harrow.
Được thành lập vào năm 1572, trường Harrow thu phí dưới 16.000 đô la một học kỳ để giáo dục những thanh thiếu niên thuộc tầng lớp ưu tú trên thế giới. Cựu sinh viên của trường này bao gồm 7 thủ tướng Anh, 1 thủ tướng Ấn Độ và 6 quốc vương Trung Đông. Khi Low đến đây, ông ấy thấy mình như đang kề vai sát cánh cùng với những người thừa kế ngai vàng của Brunei và Kuwait.
Dĩ nhiên, để theo học trường này, Low có xuất thân cũng chẳng kém cạnh ai. Ông ấy là con trai của một doanh nhân Malaysia gốc Hoa. Gia đình ông nắm giữ khối tài sản trị giá khoảng 15 triệu đô la và sống trong một dinh thự hiện đại ở Penang, Malaysia. Dẫu vậy, so với nhiều bạn bè đồng trang lứa, Low chỉ là “cá con” và ông biết rất rõ điều đó.
Để có địa vị hơn trong mắt bạn bè, Low đã nói dối về xuất thân của mình. Khi bạn cùng trường đến thăm nhà của ông ở Penang vào năm 1999, Low đã không đưa họ về nhà. Thay vào đó, ông thuê du thuyền và khu nghỉ mát của một tỷ phú địa phương để chào đón họ. Ông ấy cũng tráo ảnh gia đình mình với ảnh của tỷ phú này. Kể từ ấy, bạn bè bắt đầu gọi Low với cái tên “hoàng tử Malaysia”.
Càng lúc, Low càng lún sâu vào ánh hào quang giả tạo. Trong năm cuối ở trường, để vào được một hộp đêm độc quyền ở London, Low đã giả mạo một bức thư được gửi từ đại sứ quán của Brunei. Sau đó, ông dành cả đêm để tiệc tùng với những cầu thủ, người mẫu nổi tiếng trong giải bóng đá Premier League.
Nhưng hành vi của Low không hẳn chỉ là ăn chơi sa đoạ. Mà hơn thế, ông ấy xem đó là sự nuôi dưỡng “đạo đức” trong thế giới quan của những kẻ có tiền. Tại trường, một trong những người tạo ra nhiều ảnh hưởng nhất tới sự phát triển tính cách của Low là Riza Aziz, con riêng của bộ trưởng quốc phòng Malaysia, Najib Razak.
Low thực sự bị cuốn hút bởi những câu chuyện mà Riza thường kể về cha mình, đặc biệt là về chuyện Najib nhận tiền hối lộ để cấp giấy phép cho người khác. Từ đây, Low nhận thấy rằng dù quyền lực và uy tín là giả nhưng nó vẫn mở ra những cơ hội để đạt tới sự giàu sang, phú quý. Vì vậy, sau khi tốt nghiệp vào năm 2000, ông ấy đã đến Hoa Kỳ để tìm kiếm cơ hội.
3
Low đã tốn không ít công sức để xây dựng mối quan hệ với giới tinh anh trên khắp thế giới
Năm 2001, Low ghi danh vào trường kinh doanh Wharton thuộc Đại học Pennsylvania (Mỹ). Thông minh nhưng lười biếng, ông ấy bỏ bê việc học và chỉ thích ra ngoài giao du. Low tổ chức nhiều bữa tiệc xa hoa với rượu sâm panh. Trong đó, sushi được phục vụ trên cơ thể của những vũ công chỉ mặc bikini. Vì vậy mà nhiều sinh viên đã gọi ông là “đại gia Gatsby của châu Á”.
Dù vậy, Low tỏ ra không mấy hứng thú với những sự kiện như thế này. Trong khi những người khác uống rượu tequila cao cấp và khiêu vũ thì ông ấy chỉ uống một ly Corona và cố gắng nói chuyện nhỏ. Với Low, tiệc tùng không phải là một hoạt động giải trí. Nó là một khoản đầu tư có tính toán và được tài trợ bởi cha của ông, ông Larry, một người hiểu rõ giá trị của sự kết nối.
Larry xem trường Wharton cũng tương tự như trường Harrow. Đó là môi trường để kết nối những người thừa kế quyền lực nhất thế giới. Vì vậy, ông thường xuyên gửi tiền để con trai thực hiện điều này thuận lợi hơn.
Với số tiền này, Low thường xuyên thuê xe limousine để đến thành phố Atlantic đánh bạc vào cuối tuần. Ông ấy đi cùng với những người đồng môn giàu có, quyền lực mà Low xem là những mối quan hệ tiềm năng, có lợi cho sau này.
Tại những bàn cược roulette (trò chơi cò quay phổ biến ở những sàn đánh bạc), Low thường “vô tình” chơi thua hàng trăm nghìn đô la. Điều này khiến mọi người nghĩ rằng: ông ấy “có sẵn” tiền để đốt. Đó chính là điều mà Low mong muốn.
Một trong những mục tiêu hàng đầu mà Low nhắm tới là Hamad al-Wazzan, con trai của một ông trùm xây dựng Kuwait. Ông ấy xem Hamad như một tấm vé để làm quen với những nhóm gia đình Trung Đông giàu có và quyền lực.
Năm 2003, Low cùng Hamad tham gia một chuyến du lịch vòng quanh những quốc gia vùng vịnh. Mùa thu năm đó, Low đang ở các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (hay UAE). Ông ấy dùng bữa tại một nhà hàng sang trọng ở Abu Dhabi và nhìn ra vịnh Ba Tư. Nơi Low ngồi kế bên Emirates Palace – một khách sạn trị giá 3 tỷ đô la, biểu tượng cho sự xa hoa của thành phố.
Low đã thuyết phục Hamad al-Wazzan tổ chức một cuộc gặp gỡ với Yousef al-Otaiba. Ông ấy là cố vấn chính sách nổi tiếng, người đã từng làm việc với nhiều nhân vật trọng đại như Mohammed Bin Zayed al-Nahyan, thái tử của UAE. Giống như Low, Otaiba đã sát cánh cùng những người giàu có và quyền lực nhưng bản thân lại chưa có thành tựu gì.
Sau buổi gặp gỡ, hai người đã nhanh chóng trở thành bạn bè đồng chí hướng. Cuối cùng, mối quan hệ này sẽ kết thúc bằng một trong những vụ rửa tiền vĩ đại nhất thế kỷ.
4
Nhờ những mối quan hệ chất lượng, Low đã có được một thoả thuận giá trị
Nếu muốn làm quen với những người nắm quyền ở Emirates vào đầu những năm 2000 thì Khaldoon Khalifa al-Mubarak sẽ là cái tên mà bạn cần phải biết. Giống như Otaiba, Mubarak cũng có mối liên hệ mật thiết với hoàng gia.
Mubarak có tiềm lực tài chính vô cùng tốt. Ở thời điểm Low gặp Mubarak, ông ấy nắm giữ tới 3.5 tỷ đô la và là giám đốc của Mubadala, một quỹ đầu tư quốc gia được thành lập vào năm 2002. Nhìn chung, hoạt động kinh doanh của công ty này rất đơn giản. Một phần ngân sách dự trữ từ lợi nhuận kinh doanh dầu mỏ của quốc gia sẽ được cấp cho Mubadala. Sau đó, công ty sẽ đem số tiền này đi đầu tư vào những lĩnh vực mới như công nghệ hay bất động sản để thu lời.
Việc xây dựng quan hệ với Mubarak đã tạo tiền đề giúp Low có được bước đột phá đầu tiên. Nhưng trước khi kể về điều này, chúng ta hãy tua lại một chút, quay về thời gian mà Low mới ra trường.
Sau khi tốt nghiệp trường Wharton vào năm 2005, Low thành lập công ty riêng tên là Wynton. Công ty này là phương tiện để những người Trung Đông đầu tư vào Malaysia. Wynton có trụ sở tại Petronas Towers, nơi đắt đỏ nhất thủ đô Kuala Lumpur. Thế nhưng, hoạt động kinh doanh của công ty có vẻ khá ảm đạm. Nỗ lực kết thân với những đối tác tiềm năng của Low đã không thành công và những khoản nợ thì ngày một chồng chất.
Trở lại năm 2007, mối quan hệ mới thiết lập giữa Low và Mubarak lúc này sẽ phát huy tác dụng. Low biết được rằng, quỹ đầu tư quốc gia Khazanah Nasional đang tìm kiếm đối tác để đầu tư vào Iskandar, một “đặc khu kinh tế” gần biên giới Malaysia và Singapore. Vì vậy, ông ấy đã gửi email cho Otaiba và sau đó là Mubarak. Vài ngày sau, Low gửi cho quỹ Khazanah Nasional một lời đề nghị đầu tư trị giá 500 triệu đô la. Số tiền này được lấy từ công ty Mubadala của Mubarak.
Thoả thuận đầu tư vào Iskandar đã được tiến hành. Nhưng rồi, sẽ chẳng mấy ai biết tới thương vụ này. Vì vậy, ông ấy nghĩ ra một kế.
Bạn còn nhớ Najib Razak – bộ trưởng quốc phòng Malaysia không? Tại London, Low đã từng kết bạn với con trai riêng của ông ta. Trong thương vụ này, Low muốn để Najib Razak ghi công. Là một chính trị gia đầy tham vọng, Najib Razak đang nhắm đến việc tranh cử thủ tướng. Vì vậy, ông ấy không thể cưỡng lại cơ hội quý giá để ghi dấu ấn của mình trong lòng cử tri.
Đây là chiến thuật của Low. Sau thương vụ này, Low không chỉ khẳng định mình là một nhà môi giới lớn trên thế giới mà ông ấy cũng có thêm một đồng minh hùng mạnh ở quê nhà.
Vấn đề duy nhất của thương vụ này là Khazanah đã từ chối trả tiền cho Low để thiết lập thỏa thuận. Low rất tức giận về điều này. Ông ấy quyết tâm sẽ không bao giờ để bản thân rơi vào tình trạng này nữa. Thỏa thuận tiếp theo mà ông ấy thực hiện sẽ rất khác.
5
Cuộc bầu cử năm 2008 đã tạo điều kiện để Low tiếp cận thủ tướng Malaysia
Thỏa thuận đầu tư vào Iskandar năm 2007 đã khiến Low gặp khó khăn về tài chính. Nhưng bù lại, ông ấy có được vị thế chính trị tốt nhờ liên minh với chính trị gia Najib Razak. Đây chính là một thương vụ đầu tư dài hạn. Nhưng sự thật là, cho tới khi Najib có được thực quyền thì Low vẫn cần một dự án thành công của riêng mình.
Lấy cảm hứng từ Khaldoon al-Mubarak, Low đã nảy ra ý tưởng thành lập một quỹ đầu tư quốc gia mới và tự mình đảm nhận vị trí giám đốc. Nhưng điều này không hề dễ dàng. Vậy ông ấy sẽ làm gì để đạt được điều mình mong muốn?
Sultan Mizan Zainal Abidin là người cai trị Terengganu, một trong 13 bang bán tự trị của Malaysia. Nằm ở phía đông bắc của đất nước, gần biên giới với Thái Lan, bang này có lượng dầu mỏ lớn và tự chủ tài chính. Điều tuyệt vời là Low đã có “mối liên kết” từ trước với Mizan. Cụ thể, em gái Mizan là thành viên hội đồng quản trị của một trong những công ty xây dựng đã tham gia vào dự án Iskandar.
Mizan không tin tưởng lắm vào quỹ đầu tư mà Low đang nhắm tới. Vậy nên, Low đã nhờ sự trợ giúp từ Tim Leissner, một chủ ngân hàng Đức và là nhà giao dịch nổi tiếng của Goldman Sachs ở châu Á. Ba người cùng ngồi lại bàn bạc. Low và Tim đề xuất với Mizan về việc giao cho Low phụ trách 1,4 tỷ đô la trái phiếu liên quan đến những khoản thu từ dầu mỏ trong tương lai. Nhưng đến cuối cùng, Mizan vẫn lạnh lùng từ chối.
May mắn thay, số phận đã đứng về phía Low. Tháng 3 năm 2008, người Malaysia đã bắt đầu bỏ phiếu. Ban đầu, tổ chức Dân tộc Mã Lai Thống nhất (hay UMNO) nghĩ rằng họ sẽ có một chiến thắng dễ dàng. Chỉ là không ngờ, khi cuộc bầu cử diễn ra, họ lại bị đối xử như một “công dân hạng hai”. Cử tri gốc Ấn và Trung Quốc đã đổ xô đi bỏ phiếu cho đảng Công Lý Nhân Dân.
Vì vậy, UMNO đã phải nỗ lực rất nhiều để xoay chuyển tình thế. Đến cùng, may mắn đã mỉm cười với họ, UMNO tiếp tục nắm quyền tại Malaysia. Dù tránh được thất bại trong gang tấc nhưng những chính trị gia hàng đầu của đảng đã được một phen thất kinh. Họ nhất trí rằng một cuộc cải cách sẽ phải diễn ra. Tháng 3 năm 2009, thủ tướng Abdullah Ahmad Badawi từ chức và người được thay thế chính là Najib Razak.
Thế cục đã xoay chuyển. Bỗng dưng Jho Low có một vị thế vô cùng đẹp. Để giúp UMNO khôi phục lại tầm ảnh hưởng của mình, Najib cần rất nhiều tiền và Low chính là người có thể giúp ông ta đạt được điều đó. Đổi lại, Low yêu cầu được nắm quyền kiểm soát một quỹ đầu tư quốc gia.
6
Low bắt đầu âm mưu làm lung lay quỹ tài sản quốc gia của Malaysia
Khi Najib Razak trở thành thủ tướng Malaysia vào năm 2009, ông ta đặt ra hai mục tiêu cần thực hiện. Đầu tiên, ông ấy muốn khôi phục lại uy tín của UMNO. Thứ hai, Najib muốn hiện đại hóa Malaysia để bắt kịp “những con rồng châu Á” như Singapore và Đài Loan. Vấn đề là, cả hai mục tiêu này đều cần rất nhiều tiền.
Vì vậy, Low đã tiếp cận thủ tướng bằng cách rỉ tai ông ấy về những khoản lợi nhuận đến từ Trung Đông. Vài tháng sau khi nhậm chức, Najib tuyên bố thành lập quỹ đầu tư quốc gia mang tên 1Malaysia Development Berhad (1MDB). Để che mắt công chúng, Najib là chủ tịch chính thức. Nhưng trên thực tế, Low mới là người đứng sau giật giây.
Bề ngoài, 1MDB đặt mục tiêu huy động tiền ở khu vực vùng vịnh và chuyển nó vào những dự án năng lượng xanh của Malaysia. Qua đó, nó sẽ thúc đẩy ngành du lịch và tạo việc làm cho người dân thuộc mọi sắc tộc. Đây cũng là nguyên nhân cái tên “1Malaysia” ra đời. Lý do thứ hai quỹ ra đời là để tài trợ cho những cuộc vận động chính trị của UMNO. Thông qua đây, họ sẽ tài trợ học bổng và nhà ở giá cả phải chăng cho những khu vực mà đảng cần phiếu bầu.
Vốn dĩ đây là một thoả thuận đôi bên cùng có lợi. Nhưng sự thật thì không phải vậy. 1MDB chỉ đơn thuần là bàn cờ mà Low thiết lập ra để thực hiện vụ gian lận táo tợn của
mình.
Tháng 8 năm 2009, Low sử dụng một chiêu trò cũ. Ông ta thuê một chiếc du thuyền sang trọng, tráo đổi những bức ảnh trên tủ. Nhưng lần này, nhân vật chính không phải Low, mà là Hoàng tử Turki Bin Abdullah, con trai thứ bảy của cố Quốc vương Abdullah bin Abdulaziz, người trị vì Ả Rập Saudi từ năm 2005 cho đến khi ông qua đời năm 2015.
Chuẩn bị xong xuôi, Low và Turki mời Najib đến Riviera của Pháp. Tại đó, Turki đã kể với ngài thủ tướng về công việc kinh doanh của mình và công ty PetroSaudi International (PSI). Công ty này được thành lập vào những năm 2000 với tư cách là một nhà khai thác dầu. Trên thực tế, nó chỉ là bình phong để Turki khai thác giá trị từ cái danh hoàng tộc của mình.
Bước đầu, cả hai đã trình bày với Najib về tiềm năng khi PSI và 1MDB hợp tác. “Mủi lòng” trước khoản lợi khổng lồ, thủ tướng Malaysia đã đồng ý với thoả thuận trị giá 2.5 tỷ đô la. Trong đó, PSI sẽ đóng góp lượng dầu và khí đốt trị giá 1.5 tỷ đô la, còn 1MDB sẽ góp 1 tỷ USD tiền mặt.
7
Low đã thực hiện phi vụ rửa tiền với sự tiếp tay của hệ thống ngân hàng và những chuyên gia hám lợi
Low đã lợi dụng vị trí “người đứng sau 1MDB” để liên kết với nhiều bạn bè và cộng sự khác. Đầu tháng 9 năm 2009, Low thiết lập một tài khoản liên doanh với BSI, một ngân hàng Thuỵ Sĩ tư nhân đang quản lý những tài khoản của PSI (PetroSaudi International). Low đã đến Geneva để đích thân gặp và giải thích mục đích của mình với những nhà quản lý của ngân hàng này.
Theo đó, ông ta muốn cắt giảm khoản thanh toán 1 tỷ đô la sắp được chuyển tới từ Malaysia. Nghe đến đây, quản lý của BSI đã chùn bước. Điều này cũng không có gì ngạc nhiên. Bởi như ngân hàng đã biết, trong thương vụ giữa PSI và 1MDB, Low không đóng một vai trò chính thức nào.
Lẽ ra, một hệ thống tài chính có quy định chặt chẽ sẽ ngăn chặn được kế hoạch của Low. Nhưng trên thực tế, phần lớn ngân hàng đều “tự kiểm soát”. Nếu một tổ chức nào đó từ chối chạm vào số tiền cá nhân của bạn, tất cả những gì bạn cần làm là hỏi qua nhiều nơi cho đến khi tìm được nơi ưng ý. Trong trường hợp của Low, ngân hàng đó là JP Morgan Suisse.
Tiếp theo, Low cần tìm một chuyên gia “có khả năng” xác minh số lượng tài sản dầu mỏ của PSI. Người được chọn là Edward Morse, một nhà phân tích năng lượng độc lập. Vì từng làm việc cho bộ ngoại giao Hoa Kỳ nên ông ấy khá có uy tín trong ngành. Với 100.000 USD trao tay, Edward đã xác nhận rằng PSI được nhượng quyền để khai thác dầu ở Argentina và Turkmenistan. Trong đó, hợp đồng khai thác có giá trị tới 2.5 tỷ đô la.
Ngày 26 tháng 9, hội đồng quản trị mới được thành lập của 1MDB đã chuyển 1 tỷ đô la cho PSI. Thông thường, thoả thuận trị giá hàng tỷ đô la như thế này sẽ mất ít nhất một năm để hoàn thành. Nhưng trong trường hợp này, nó kết thúc trong chưa đầy 1 tháng!
Nhưng cắt giảm chỉ là cái cớ. Sự thật là Low đã tạo ra một khoản thanh toán mờ ám. Trong đó, 700 triệu đô la được gửi từ 1MDB tới một tài khoản khác ở Thuỵ Sĩ. Tài khoản này được cho là thuộc sở hữu của PSI. Tiền được chuyển đi dưới danh nghĩa “hoàn trả khoản vay”. Nhưng thực tế, chẳng có ai thèm kiểm tra xem khoản vay đó có thực sự tồn tại hay không. Nếu chịu kiểm tra, người ta đã sớm nhận ra rằng, “khoản vay” này có trước cả khi 1MDB và PetroSaudi liên doanh với nhau!
Kết quả có vẻ rất rõ ràng. Low đã bòn rút 700 triệu đô la từ “thương vụ làm ăn” để đưa vào tài khoản tư nhân của mình. Ông ta và người đồng phạm trở nên giàu có trong chớp mắt.
8
Low bắt đầu xây dựng một đế chế có ảnh hưởng ở Hoa Kỳ
Vụ rửa tiền của Low không giống như một mô hình Ponzi được dày công chuẩn bị. Nói một cách chính xác, đó là một vụ “cướp giữa ban ngày”. Ông ta chỉ đơn giản là chuyển hàng triệu đô từ tài khoản này sang tài khoản khác. Điều đáng nói là cả chính phủ, ngân hàng đều không ai đứng ra làm khó.
Nhưng cái kim trong bọc có ngày cũng lòi ra. Sau này, chắc chắn có ai đó sẽ phát giác “khoản lỗ” 700 triệu đô của công ty. Vậy kế hoạch đối phó của Low là gì? Bạn sẽ ngạc nhiên đấy! Ông ta chẳng có kế hoạch nào cả. Bởi Low tin rằng, với khả năng giải quyết vấn đề của mình, ông ta có thể ứng biến nhanh chóng nếu mọi chuyện bị lộ.
Vì vậy, với Low thì đây không phải là thời điểm để lo lắng. Nó là thời điểm để ăn mừng! Ông ta luôn quan niệm rằng, giàu có để làm gì nếu chúng ta không phô trương nó? Suy nghĩ này đã thúc đẩy Low lên máy bay để đến Hoa Kỳ, một nơi hoa lệ để tiêu xài.
Cá voi là một thuật ngữ mà những câu lạc bộ và sòng bài thường sử dụng để mô tả những người “tiêu tiền như nước” tại địa bàn của họ. Dĩ nhiên, Low nhanh chóng trở thành một trong những con cá voi khổng lồ đến từ Malaysia. Trong khoảng thời gian từ tháng 10 năm 2009 và 2010, Low đã “đốt” hết 85 triệu đô la cho rượu, gái gú và những chuyến bay tư nhân đến Vegas.
Một lần, khi đang “vui vẻ” trong một quán bar ở Manhattan, ai đó đã nói với Low rằng hôm nay là sinh nhật lần thứ 23 của nữ diễn viên Lindsay Lohan. Vì vậy, ông ta đã đặt 23 chai sâm panh Cristal đến bàn của cô ấy. Khi biết được đó chỉ là lời nói đùa, trái với suy nghĩ của nhiều người, Low tiếp tục đặt thêm nhiều chai sâm panh nữa để “khao” mọi người trong quán.
Vậy Low có cảm thấy vui vẻ khi tiêu hết số tiền này không? Thật khó để nói chính xác bởi khi còn học đại học, Low chỉ xem tiệc tùng là công cụ để kết nối với những người có gia thế. Bây giờ, khi đã trở nên giàu có thực sự, ông ta muốn tạo ra một đế chế riêng có tầm ảnh hưởng.
Đây là khoảng thời gian mà Low bắt đầu nuôi dưỡng những người nổi tiếng. Khi những tin đồn về cá voi lan rộng, nhiều ngôi sao Hollywood và những nhạc sĩ nổi tiếng đã bị thu hút. Vào tháng 11 năm 2010, Low đã tổ chức một bữa tiệc sinh nhật xa hoa với sư tử và hổ nhốt trong lồng. Low cũng dành nhiều thời gian cho những người như Leonardo DiCaprio, Jamie Foxx, Usher và OT Genasis.
9
Để bắt đầu bành trướng đế chế, Low thành lập công ty Red Granite và tài trợ cho bộ phim Sói già phố Wall
Cuối năm 2010, Leonardo DiCaprio đã trở thành “đứa con vàng” của Hollywood. Ông là ngôi sao bước ra từ bộ phim bom tấn Titanic, một trong những bộ phim có doanh thu cao nhất mọi thời đại. Đi đến đâu, người ta cũng nhiệt liệt săn đón Leonardo. Nhưng ông ấy không thực sự vui vẻ.
Leonardo có rất nhiều tiền nhưng thứ mà ông không thể có được đó là sự độc lập khỏi những hãng phim ở Hollywood. Biết được điều này, Low đã mời nam tài tử gia nhập “hội” của mình với một số đặc quyền hấp dẫn.
Năm 2007, Leonardo đã chiến thắng trước Brad Pitt để giành quyền tham gia bộ phim Sói già phố Wall. Bộ phim này được xây dựng dựa trên cuốn hồi ký của kẻ lừa đảo khét tiếng Jordan Belfort. Trong đó, ông ấy kể lại câu chuyện cuộc đời diễn ra từ năm 1980 đến 1990 tại phố Wall. Jordan đã thao túng thị trường chứng khoán, biển thủ hàng triệu đô la, nghiện hút và qua lại với gái mại dâm.
Trước đó, Hollywood cũng từng kể về nhiều câu chuyện tương tự, chẳng hạn như American Psycho và Boiler Room. Nhưng Terence Winter, biên kịch vàng của bộ phim Sói già phố Wall đã thổi một làn gió mới vào kịch bản. Đạo diễn Martin Scorsese cũng rất thích kịch bản này. Nhưng tiếc thay, chẳng có ai ở Hollywood sẵn sàng chi 100 triệu đô la cho một bộ phim tôn vinh tội phạm và có xếp hạng R (Tức là thanh thiếu niên dưới 17 tuổi không được xem phim nếu không có sự đồng ý của người lớn).
Nhưng Low không đến từ Hollywood. Suy nghĩ của ông ấy cũng không giống người thường. Low đã thành lập công ty sản xuất phim Red Granite và đồng ý trang trải chi phí làm phim Sói già phố Wall. Đồng thời, ông trao cho Leonardo toàn quyền tự do sáng tạo để hiện thực hoá tầm nhìn của mình.
1.17 triệu đô la đầu tiên bắt đầu được bơm vào tháng 4 năm 2011. Một tháng sau đó, Low mở tiệc để thông báo về sự thành lập của Red Granite. Ông ấy cũng trả cho Kanye West 1 triệu đô để biểu diễn tại tiệc và bay đến Pháp để tham gia lễ hội.
Kẻ lừa đảo nổi danh Belfort dường như đã ngửi được mùi của sự gian lận. Ông ta nói với vợ mình rằng Low đang thực hiện một vụ lừa đảo lớn và tất cả sẽ sớm được phanh phui mà thôi. Và quả thực, ông ta đã đúng.
10
Vạch trần vụ gian lận của Low và 1MDB
Năm 2012, Low hợp tác với công ty đầu tư Dầu khí quốc tế IPIC – một quỹ đầu tư quốc gia do Abu Dhabi kiểm soát. Ngày 21 tháng 5, 1MDB đã chuyển 1.75 tỷ đô la cho một tổ chức bình phong khác thuộc thị trường nhà máy điện châu Á. Vài ngày sau, 576 triệu đô trong số tiền đó đã được chuyển đến một tài khoản ngân hàng liên kết với IPIC.
Đây là phần vốn còn lại được dùng để làm phim Sói già phố Wall, trả nợ cho những cử tri Malaysia và tài trợ cho lối sống xa hoa của Low. Nhưng kể từ vụ rửa tiền đầu tiên, Low đã để lại manh mối.
Trở lại năm 2009, ông ta đã trả cho Turki và những người trung gian khác một số tiền nhỏ để đền đáp sự giúp đỡ của họ. Nhưng PSI đã không trả 2 triệu đô la cho Xavier Justo – giám đốc cũ của công ty. Quá tức giận, Justo đã cảnh báo những người chủ cũ rằng, nếu không trả tiền, ông ta sẽ công khai những tài liệu liên quan đến vụ gian lận. Nhưng
PSI đã lờ đi.
Cùng lúc ấy, tin đồn về nạn tham nhũng đang dấy lên ở Malaysia. Nhiều người cho rằng thủ tướng Najib đang trục lợi từ 1MDB. Vì vậy, một nhóm người biểu tình áo vàng thuộc liên minh Bersih, theo tiếng Malaysia nghĩa là sạch sẽ, đã nổi lên. Họ liên tục xuống đường biểu tình. Nhưng vì không có bằng chứng cụ thể, Najib vẫn ung dung ngoài vòng pháp luật.
Và rồi, mọi thứ đã thay đổi vào năm 2014. Justo đã quyết định phanh phui tội trạng của Low và Najib. Ông ta tiếp cận với Clare Rewcastle Brown, phóng viên điều tra người Anh và là người sáng lập trang web Sarawak Report. Justo đề nghị bán những bằng chứng về vụ gian lận đầu tiên của Low và 1MDB với giá 2 triệu đô la. Vì không thể huy động số tiền lớn như thế, Clare đã liên hệ với Tong Kooi Ong, chủ sở hữu của Edge, tạp chí kinh doanh bán chạy nhất Malaysia. Tong đã đồng ý trả tiền để mua tài liệu.
Đến cuối tháng 2 năm 2015, Clare đã đăng một bài viết với tiêu đề “Vụ trộm thế kỷ”. Trong đó kể lại toàn bộ quá trình Jho Low sử dụng PSI làm bình phong để rút hàng triệu đô la từ 1MDB. Cùng lúc đó, tờ New York Times cũng phanh phui những hoạt động của Low tại Hoa Kỳ, bao gồm cả việc Low chi tiền để mua sắm tài sản xa xỉ cho thủ tướng Najib.
11
Vụ bê bối của 1MDB đã dẫn đến sự sụp đổ của đảng UMNO
Tin tức về Low và 1MDB đã gây ra một cuộc nội chiến trong đảng UMNO. Phe phái do cựu thủ tướng Mahathir Muhamed đứng đầu đã kêu gọi Najib từ chức; đồng thời tiến hành một cuộc điều tra diện rộng về bê bối của 1MDB. Najib lại không hoang mang về chuyện này. Ông ta tin chắc mình có thể vượt qua bê bối. Vì vậy, trước khi uỷ ban Tài khoản công của quốc hội có cơ hội thẩm vấn, Najib đã báo cho Low để hắn ta trốn khỏi đất nước.
Vụ việc khiến dân chúng vô cùng phẫn nộ. Tới cuối tháng 8 năm 2015, khoảng 100.000 người đã xuống đường biểu bình ở Kuala Lumpur. Họ bày tỏ sự tức giận và lo ngại của mình. Bởi những “khoản lỗ” do 1MDB gánh chịu sẽ làm thâm hụt quỹ giáo dục và phúc lợi xã hội trong nhiều năm tới.
Najib ngay lập tức ra lệnh đàn áp và trả đũa những người biểu tình. Làn sóng này kéo dài tới 3 năm. Ông ta cấm mọi người mặc áo vàng – biểu tượng của phong trào Bersih, tại nơi công cộng. Báo chí bị đóng cửa, những người tố giác bị bỏ tù, việc bàn luận về 1MDB thì bị cấm trên toàn quốc. Đến tháng 5 năm 2018, Najib nghĩ rằng bê bối này đã qua đi và ông ta có thể dẫn dắt UMNO đến với một chiến thắng khác trong cuộc đua tranh cử.
Nhưng Najib đã lầm. Một cú lội ngược dòng đã xảy ra. Người Malaysia đã bầu cho Mahathir, lãnh đạo của đảng Liên minh đối lập Pakatan Harapan (hay “Liên minh của hy vọng”). Đây là thất bại chưa từng có và là dấu chấm hết cho thời kỳ độc quyền lãnh đạo của UMNO.
Ngay sau khi nhậm chức, thủ tướng mới đã mở đường cho một cuộc thanh trừng nội bộ. Najib là người đầu tiên bị nhắm tới. Vào 2 giờ 30 phút chiều ngày 3 tháng 7 năm 2018, những quan chức chống tham nhũng đã ập vào dinh thự của Najib và bắt giữ ông ta. Ngày hôm sau, ông ta phải hầu toà để đối chất với những cáo buộc nhắm vào mình. Khung cảnh này đối lập đến mức khó tin. Cách đây chỉ 8 tuần, Najib tự cho mình là đại diện của pháp luật. Nhưng giờ đây, kẻ ngạo mạn như ông ta lại đang phải đối mặt với bản án của công lý.
Trong đêm bầu cử, Low đang ở Thái Lan nhâm nhi rượu sâm panh và chờ tin chiến thắng của đồng minh. Chỉ tiếc là mọi chuyện không diễn ra như mong đợi. Low dường như thấy được lệnh dẫn độ đang lơ lửng trước mắt mình.
Trò chơi đã kết thúc, Low nhanh chân chạy đến Ma Cao. Trong 2 tuần sau đó, ông ta liên tục đổi chỗ ẩn náu. Nơi cuối cùng mà người ta phát hiện ra Low là Thâm Quyến, thành phố nằm ở phía đông Nam Trung Quốc. Và rồi, dấu vết của Low bị cắt đứt tại đây. Đến nay, vẫn không có ai biết cụ thể ông ta đang ở nơi nào.
Tổng kết
Thông điệp chính trong cuốn sách này:
Nếu đã đọc hết cuốn sách này, bạn biết chắc rằng Jho Low không hề nghèo. Thậm chí, ông ta được xem là may mắn hơn người khi “sinh ra đã ngậm thìa vàng”. Tiếc rằng, sự giàu có của gia đình lại chẳng thể thoả mãn lòng tham của Jho Low. Với bản tính háo thắng, xa hoa vô độ, Low đã “to gan lớn mật” đến mức giật giây thủ tướng, để rồi tạo nên vụ bê bối 1MDB. Vụ việc này lớn đến mức, nó không chỉ gây ra một vết nhơ trong ngành tài chính mà còn làm khuynh đảo nền tảng chính trị của Malaysia.
Bạn nên đọc thêm quyển sách: “Máu bẩn” của John Carreyrou
Những tên tội phạm như Jho Low thực ra không hề ít. Bên kia bán cầu, Elizabeth Holmes đã thực hiện một vụ lừa đảo chấn động không kém. Từ lâu, Elizabeth đã bị ám ảnh với việc trở thành một người có tầm ảnh hưởng như Steve Jobs. Cô nàng luôn mặc áo cổ lọ màu đen và nỗ lực để bản thân toát lên vẻ quyền lực.
Ngay từ khi mới học đại học, Elizabeth đã tự mình điều hành một doanh nghiệp riêng. Với tham vọng cách mạng hoá ngành y tế, cô gái trẻ đưa ra ý tưởng về một thiết bị xét nghiệm máu với tốc độ xử lý và độ chính xác khó tin. Dự án đầy hứa hẹn này đã thu hút hàng triệu đô la đầu tư từ nhiều doanh nghiệp và nhà đầu tư lớn trên thế giới. Bỗng chốc, Elizabeth trở thành hình tượng đáng mơ ước của biết bao người. Nhưng sự thật đằng sau ánh hào quang ấy là gì? Nữ doanh nhân “áo đen cổ lọ” có thật sự giống với những gì người khác nghĩ? Tất cả sẽ được hé lộ trong “Máu bẩn”!
Tóm tắt sách Cá Voi Tỷ Đô
Wiki Sách tóm tắt
